Ελληνικά ήθη και έθιμα Αποκριάς που ίσως δεν ήξερες

Τρεις εβδομάδες πριν την Καθαρά Δευτέρα και τη νηστεία της Σαρακοστής, ξεκινά το τριώδιο και έχουν την τιμητική τους οι Απόκριες. Μεταμφιεσμένοι, που σε άλλες περιοχές ονομάζουν μασκαράδες και σε άλλες μούσκαρους ή και κουδουνάτους, ξεχύνονται στους δρόμους (σε κανονικές συνθήκες), σκορπώντας γέλιο και ανάλογα με την περιοχή και ακολουθώντας έθιμα και ήθη που εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν και να φέρνουν πολύ γέλιο!

Για παράδειγμα…

Το κάψιμο του Τζάρου – Ένα έθιμο που γίνεται στην Ξάνθη, όπου καίνε ένα ανθρώπινο ομοίωμα (τον Τζάρο) την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, είτε σε μια πλατεία είτε σε ένα ύψωμα. Το γιατί; Για να μην έχει η περιοχή ψύλλους το καλοκαίρι! Μετά την καύση ακολουθεί φαντασμαγορικό θέαμα με πυροτεχνήματα.

Από: https://www.iefimerida.gr/ellada/tetarti-arhizei-karnabali-tis-xanthis

Οι “Μπουμπούνες” – Ένα έθιμο της Καστοριάς, όπου ανάβουν “μπουμπούνες” (μεγάλες φωτιές) και μαζεύονται γύρω της οι κάτοικοι τρώγοντας, πίνοντας και διασκεδάζοντας την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, υπό τον ήχο λαϊκών ορχηστρών που παίζουν παραδοσιακούς σκοπούς. Όλοι οι παρευρισκόμενοι χορεύουν μέχρι τελικής πτώσης και μέχρι να σβήσει η μπουμπούνα! Όλο αυτό γίνεται για να ξορκιστούν τα κακά πνεύματα, εν όψη της Σαρακοστής.

Από: https://www.iefimerida.gr/news/395966/anapsan-oi-mpoympoynes-stin-kastoria-prohristianiko-ethimo-analloioto-eikones-vinteo

Ο “Φανός” – Η Κοζάνη έχει ένα ζωντανότατο έθιμο που αναβιώνει μια πολύ παλιά παράδοση που περιλαμβάνει χορό και ξεφάντωμα μέχρι πρωΐας. Το κρασί ρέει άφθονο, το φαγητό διατίθεται σε απίστευτα μεγάλες ποσότητες και η αθυροστομία πάει και έρχεται. Οι γειτονιές γεμίζουν με “φανούς” (μεγάλες φωτιές) και οι ντόπιοι σατιρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις, τραγουδώντας αποκριάτικα τραγούδια σε τοπική διάλεκτο μέχρι το πρωί.

Από: https://www.ert.gr/ert3/thessaloniki/683069-2/

Οι “Κουδουνοφόροι Τράγοι” – Αν βρεθείς στον Σοχό της Θεσσαλονίκης την περίοδο της Αποκριάς θα παρατηρήσεις ομάδες ανθρώπων μεταμφιεσμένους με μαύρες γιδοπροβιές που χορεύουν και τραγουδούν δυνατά, κάνοντας μεγάλη φασαρία. Στη μέση τους, έχουν τέσσερα τεράστια κουδούνια που χαλούν τον κόσμο κάθε που αυτοί χοροπηδούν.

Από: https://www.smileacadimos.gr/trips/thessaloniki-karnavali-soxou

Ο Καλόγερος – Ένα παμπάλαιο έθιμο του χωριού Καλαμπάκι, Δράμας, όπου μεταμφιεσμένοι με αρχηγό τον “Καλόγερο” επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού. Ο Καλόγερος είναι ντυμένος με δέρματα ζώων και είναι ζωσμένος με κουδούνια, θυμίζοντας εποχές που οι κάτοικοι ζητούσαν από ανώτερες δυνάμεις να τους δώσουν καλή σοδειά και βλάστηση. Για αυτό το λόγο, ο Καλόγερος συμμετέχει σε μια μίμηση της σποράς και του οργώματος των χωραφιών, που συνοδεύεται από τον εικονικό θάνατό του και την ανάστασή του.

Από: https://www.iefimerida.gr/news/482122/drama-apokriatiko-ethimo-toy-kalogeroy-oi-anypantroi-kai-i-tsiggana-me-ta-koydoynia

Το “Μπουρανί” – Στον Τύρναβο της Λάρισας η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται με το “Μπουρανί”, απομεινάρι βακχικών εορτασμών, και την αναβίωση τη γιορτής του φαλλού (σύμβολο γονιμότητας και αναπαραγωγής). Αυτή την μέρα, οι κάτοικοι πίνουν, χορεύουν και τραγουδούν τρώγοντας το μυητικό έδεσμα που ονομάζεται “Μπουρανί” (αλάδωτη χορτόσουπα) ενώ κρατούν ψεύτικους φαλλούς. Εννοείται ότι όλο αυτό συμπληρώνεται με τη συνοδεία τολμηρών χειρονομιών και άσεμνων τραγουδιών!

Από: https://www.in.gr/2019/03/11/greece/tyrnavos-mpourani-tis-katharas-deyteras/

Ο Αλευροπόλεμος – Στο Γαλαξίδι, οι κάτοικοι γιορτάζουν την Καθαρά Δευτέρα με το έθιμο του αλευροπόλεμου που κρατά από το 1801. Σχηματίζεται ένας κύκλος για του άντρες και ένας για τις γυναίκες (όλοι με μάσκες ή πρόσωπα βαμμένα με κάρβουνο) και ξεκινάει ο χορός. Μέσα στα χρόνια, προστέθηκε το “μουτζούρωμα” των συμμετεχόντων με αλεύρι, βερνίκι παπουτσιών, λουλάκι ή ώχρα.

Από: https://gr.euronews.com/2019/03/12/aleuropolemos-galaxidi-flourwar-apo-to-1801-ethima-ellada-apokries-kathara-deftera

Του “Κουτρούλη ο Γάμος” – Για όσους αναρωτιούνται τι κρύβεται πίσω από αυτή την έκφραση που πολλοί χρησιμοποιούμε συχνά, να πούμε ότι είναι η αναβίωση ενός γάμου που έγινε στην πόλη της Μεθώνης πριν από αιώνες. Ο γαμπρός (Ιωάννης Κουτρούλης) ήταν ένα ιππότης της εποχής που τελικά κατάφερε να παντρευτεί την αγαπημένη του μετά από αναμονή πολλών χρόνων. Φυσικά, ακολούθησε μεγάλο πανηγύρι που έγραψε ιστορία. Σήμερα, το έθιμο θέλει δυο άντρες στη θέση των νεόνυμφων, δίνοντας μια χιουμοριστική χροιά στο έθιμο, οι οποίοι παντρεύονται στην πλατεία του με παπά και με κουμπάρο!

Από: https://vresekdiloseis.gr/item/tou-koutrouli-o-gamos-methoni-messinia-paradosiaka-ethima/

Η υπέροχη Ελλάδα μας είναι γεμάτη από έθιμα και παραδόσεις σχετιζόμενες με τις Αποκριές. Θα ήταν αδύνατο να τις αναφέρουμε όλες μέσα σε λίγες λέξεις. Ο καλύτερος τρόπος να τις μάθεις; Μα, φυσικά, να επισκεφθείς τα πανέμορφα μέρη μας για μια κατ’ ιδίαν εμπειρία! Και εννοείται ότι μπορείς να πάρεις μια γεύση και από Πασχαλινά έθιμα και Πρωτοχρονιάτικα έθιμα που μαρτυρούν το μεγαλείο που χαρακτηρίζει την κοιτίδα του πολιτισμού που λέγεται Ελλάδα.