Πώς θα φορολογείται η ακίνητη περιουσία σύμφωνα με τις νέες διατάξεις
Toυ Χρηστου Κοδου*
Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που ψηφίσθηκε στις 22 Ιανουαρίου από την Ολομέλεια της Βουλής επέρχονται, μεταξύ άλλων, σημαντικές αλλαγές στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην Ελλάδα. Στην έννοια της ακίνητης περιουσίας περιλαμβάνονται τα εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα καθώς και το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης κατοικίας ή επαγγελματικής στέγης, θέσεων στάθμευσης, αποθηκευτικών χώρων και κολυμβητικών δεξαμενών. Η ακίνητη περιουσία που κατέχει την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, αρχής γενομένης από το 2008, οιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο -ανεξαρτήτως της ιθαγένειας, της κατοικίας και της έδρας του- θα υπόκειται στο Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.). Το Ε.Τ.ΑΚ. αντικαθιστά τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, ο οποίος καταργείται από 01/01/2008, όπως προβλέπεται από τη σχετική διάταξη του νόμου αλλά και την κοινοποιηθείσα εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Φορολογητέα αξία & συντελεστές
Η αξία του ακινήτου επί της οποίας υπολογίζεται το Ε.Τ.ΑΚ. είναι αυτή της 1ης Ιανουαρίου κάθε έτους, ανεξάρτητα από τις τυχόν μεταβολές που επέρχονται στο ακίνητο κατά τη διάρκεια του οικείου έτους. Για την εξεύρεση της φορολογητέας αξίας εφαρμόζεται είτε το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού είτε των συγκριτικών τιμών για τις περιοχές που δεν έχει επεκταθεί το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Για τα φυσικά πρόσωπα, από τη φορολογητέα αξία παρέχεται απαλλαγή για κύρια κατοικία εμβαδού μέχρι διακόσια τετραγωνικά μέτρα και αξίας έως 300.000 ευρώ. Σε περίπτωση που η κύρια κατοικία ξεπερνά τα 200 τ.μ. ή το ποσό των 300.000, στο Ε.Τ.ΑΚ. υπόκειται μόνο το υπερβάλλον ποσό. Ειδικά για το 2008, από τη μεγαλύτερη σε αξία κατοικία αφαιρείται το ποσό των 300.000 ευρώ. Τονίζεται ότι η απαλλαγή της κύριας κατοικίας δεν χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα που κατοικούν στην αλλοδαπή.
Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα, μετά την αφαίρεση της ανωτέρω απαλλαγής για κύρια κατοικία, ορίζεται πάγιος συντελεστής ένα τοις χιλίοις (0,1%). Ωστόσο, σύμφωνα με το θεσπιζόμενο κατώτατο όριο το Ε.Τ.ΑΚ. που αναλογεί στη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 1 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, διακρίνονται τρεις υποπεριπτώσεις. Ο πάγιος συντελεστής ορίζεται κατ' αρχήν στο έξι τοις χιλίοις (0,6%), εκτός των κάτωθι εξαιρέσεων όπου ορίζεται χαμηλότερος συντελεστής. Μειωμένος συντελεστής ένα τοις χιλίοις (0,1%) εφαρμόζεται για: (α) τα κτίσματα των ακινήτων που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση εμπορικής δραστηριότητας από επαγγελματικές γενικά επιχειρήσεις, και η αξία των κτισμάτων των ακινήτων τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται από νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και κοινωφελή ιδρύματα, (β) τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα που ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, (γ) τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των δήμων, των κοινοτήτων, της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, των δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων, των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κάθε είδους ταμείων ή οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, των συνδικαλιστικών οργανώσεων και της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Πάγιος συντελεστής τρία τοις χιλίοις (0,3%) υπολογίζεται για τα ακίνητα των ημεδαπών ή αλλοδαπών νομικών πρόσωπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που αποδεδειγμένα επιδιώκουν σκοπούς κοινωφελείς, θρησκευτικούς, φιλανθρωπικούς και εκπαιδευτικούς. Το κατώτατο όριο φόρου, τουλάχιστον 1 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για κάθε κτίσμα, εφαρμόζεται και για τα πάσης φύσεως νομικά πρόσωπα.
Απαλλαγές
Οι μοναδικές απαλλαγές από το Ε.Τ.ΑΚ. απαριθμούνται περιοριστικά στο νόμο και ορίζεται ότι κάθε άλλη διάταξη, γενική ή ειδική, που αφορά απαλλαγές από φόρους ή τέλη, δεν εφαρμόζεται. Οι κυριότερες απαλλαγές από το Ε.Τ.ΑΚ. είναι οι κατωτέρω: α) τα γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, επί των οποίων έχουν δικαίωμα φυσικά πρόσωπα, β) τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, γ) τα ξένα κράτη, για τα ακίνητα που ανήκουν σε αυτά και τα οποία χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση των πρεσβειών και προξενείων αυτών, με τον όρο της αμοιβαιότητας, δ) τα ακίνητα που έχουν δεσμευθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού, ε) τα κτίσματα για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια ή πρωτόκολλο κατεδάφισης, στ) τα επιταγμένα από το στρατό ακίνητα, ζ) το ελληνικό Δημόσιο για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα, η) οι δήμοι, οι κοινότητες, η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, οι δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, οι Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων, η Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητά τους, θ) τα κάθε είδους ταμεία ή οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και η Αρχαιολογική Εταιρεία, για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν, ι) οι κατά το Σύνταγμα γνωστές θρησκείες και δόγματα, για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητά τους, ια) τα Μουσεία, τα Κοινωφελή Ιδρύματα και τα Ιδρύματα για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητά τους.
Ειδικά για το 2008 για τον ορθό υπολογισμό του Ε.Τ.ΑΚ., τα φυσικά πρόσωπα υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) μέχρι την 31η Μαρτίου. Εφόσον το Ε9 υποβληθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία παρέχεται η δυνατότητα να τροποποιηθούν παλαιότερες δηλώσεις χωρίς την επιβολή προστίμου. Για την επιβολή του Ε.Τ.ΑΚ. φυσικών προσώπων ως δήλωση ορίζονται οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2005 έως 2008, οι οποίες περιλαμβάνουν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του την 1η Ιανουαρίου 2008. Για κάθε επόμενο έτος ως δήλωση φυσικού προσώπου ορίζονται οι ανωτέρω δηλώσεις στοιχείων ακινήτων, με τις μεταβολές της περιουσιακής ή οικογενειακής κατάστασης που επήλθαν σε κάθε επόμενο έτος, για τις οποίες υποβάλλεται δήλωση στοιχείων ακινήτων το αντίστοιχο έτος.
Για το 2008 τα νομικά πρόσωπα υποχρεούνται να υποβάλλουν τη δήλωση στοιχείων ακινήτων μέχρι την 30ή Ιουνίου. Για τα επόμενα έτη κάθε νομικό πρόσωπο που έχει ακίνητο την 1η Ιανουαρίου, υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση ενιαίου τέλους ακίνητης περιουσίας μέχρι και την 15η Μαΐου του οικείου έτους.
*Tax Consultant της Grant Thornton
Πηγή: www.kathimerini.gr
