Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία, συγκεντρώσαμε όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τα αυθαίρετα και τις τελευταίες ρυθμίσεις.
Για να ξεκινήσουμε, αυθαίρετα θεωρούνται τα ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί χωρίς έκδοση οικοδομικής άδειας ή που μέρος τους έχει κατασκευαστεί καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας.
Σύμφωνα με το Ν.4178/2013, απαγορεύεται η μεταβίβαση ή οποιαδήποτε άσκηση εμπράγματου δικαιώματος από τον ιδιοκτήτη σε ένα αυθαίρετο ακίνητο. Κάθε συμβολαιογραφική πράξη ή εργασία στο αυθαίρετο είναι παράνομη, ενώ αν έχει γίνει ήδη σύνδεση με δίκτυα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης και αποχέτευσης, μπορεί να διακοπεί ανά πάσα στιγμή από την πολιτεία.
Οι ποινές σε περίπτωση με υπαγωγής στο νόμο είναι σκληρές και επιβάλλονται κυρώσεις στους συμβολαιογράφους που συντάσσουν τα συμβόλαια, δικαιοπρακτούντες, μεσίτες που μεσολαβούν, δικηγόρους που παρίστανται στη σύνταξη συμβολαίων, υποθηκοφύλακες ή προϊσταμένους κτηματολογικών γραφείων που τα μεταγράφουν και φυσικά μηχανικούς που έχουν συντάξει τα συνημμένα σχέδια. Οι τελευταίοι, αναλόγως με τη βαρύτητα της παραβίασης, μπορεί να υποβληθούν και σε προσωρινή ή οριστική απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος.
Εξαιρέσεις
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης δεν υπάγονται στο νόμο και μπορούν να μεταβιβαστούν κανονικά, όπως εάν το ακίνητο υφίσταται πριν από το 1955, έχει απαλλαγεί ή εξαιρεθεί από κατεδάφιση, έχει ανασταλεί η κατεδάφιση και σε περίπτωση που έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου (ή έχει καταβληθεί ποσοστό 30% του συνολικού ποσού προστίμου ή του σχετικού παράβολου).
Σημειώνεται, ότι αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις που έχουν εκτελεστεί σε δάσος, αιγιαλό, καταπατημένο χώρο, κοινόχρηστο χώρο, ζώνη ασφαλείας, δημόσιο κτήμα, αρχαιολογικό χώρο στον οποίο απαγορεύεται η δόμηση, ρέμα, κοντά σε κορυφογραμμή και σε διατηρητέο κτίριο ΔΕΝ ρυθμίζονται (άρθρο 23, παράγραφος 3) και παραμένουν άμεσα κατεδαφιστέες.
Διαδικασία υποβολής
Ποια στάδια ακολουθούν για την ένταξη αυθαιρέτων στη ρύθμιση:
1. Η συνολική διαδικασία υπαγωγής αυθαιρεσιών στις διατάξεις του παρόντος νόμου διεκπεραιώνεται ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου πρέπει να επισκεφθεί ένα μηχανικό που έχει πρόσβαση σε αυτό και να τον ενημερώσει για τα στοιχεία του ακινήτου, καθώς και των παραβάσεων, τα στοιχεία του ιδίου και να φέρει ένα αντίγραφο του Ε9. Ο μηχανικός κάνει αυτοψία, συλλέγει τα απαραίτητα στοιχεία για την συμπλήρωση της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση και υπολογίζει το προσωρινό πρόστιμο.
2. Το ηλεκτρονικό σύστημα, εκδίδει μοναδικό αριθμό για το αυθαίρετο με την υποβολή αίτησης και εντολή για το τέλος υπαγωγής στη ρύθμιση. Το τέλος καταβάλλεται από τον ιδιοκτήτη σε οποιαδήποτε τράπεζα και η πληρωμή πιστοποιείται αυτόματα ενεργοποιώντας τη διαδικασία. Αν επιθυμεί, μπορεί να ορίσει αριθμό δόσεων οι οποίες προγραμματίζονται στο σύστημα και με κάθε πληρωμή, ενημερώνεται αυτόματα. Οι τρόποι εξόφλησης του προστίμου είναι:
- εφάπαξ εξόφληση με έκπτωση 20%
- εξόφληση αρχικά του 30% και στην συνέχεια με μηνιαίες ή εξαμηνιαίες με έκπτωση 10%
- 60 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό δόσης 50 ευρώ
- 10 εξαμηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό δόσης 300 ευρώ
Ο ιδιοκτήτης και ο μηχανικός μπορούν να παρακολουθούν την πορεία υπαγωγής και το οφειλόμενο υπόλοιπο μέσα από το σύστημα.
3. Ακολουθεί η ολοκλήρωση των απαιτούμενων μελετών μέσα στους επόμενους 4 μήνες και υπολογίζεται το τελικό πρόστιμο διαμορφώνοντας αυτόματα το ποσό των δόσεων. Ο μηχανικός υποβάλλει ηλεκτρονικά στο σύστημα το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών και όταν η δήλωση είναι πλήρης, εκδίδεται αυτόματα η Βεβαίωση Ρύθμισης Αυθαιρέτου, στο οποίο αναφέρονται όλα τα στοιχεία του ακινήτου. Για επείγουσες περιπτώσεις, υπάρχει η δυνατότητα δήλωσης από το μηχανικό ότι έχει στη διάθεσή του τα απαραίτητα στοιχεία με σκοπό να τα υποβάλει μέσα σε 10 μέρες, αφού το σύστημα θα είναι έτοιμο για την ηλεκτρονική υποβολή. Τέλος, η βεβαίωση θεωρείται με σφραγίδα από την πολεοδομία για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μεταβίβαση του ακινήτου.
Προθεσμία
Σύμφωνα με κοινή υπουργική απόφαση του Υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη και του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας Γιάννη Τσιρώνη, η προθεσμία υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.4178/2013 «Αντιμετώπιση Αυθαίρετης Δόμησης – Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις» παρατείνεται μέχρι και την 8η Οκτωβρίου 2016.
Μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία, θα πρέπει ο κάθε ενδιαφερόμενος να έχει εξοφλήσει το παράβολο και το ποσοστό ανταπόδοσης. Το ίδιο ισχύει και για δόσεις που μπορεί να εκκρεμούν, από δηλώσεις προηγούμενων εξαμήνων εφαρμογής του νόμου. Οι δηλώσεις με πληρωμή παράβολου από 9.2.2016 έως και 8.8.2016, έχουν ως προθεσμία καταβολής της εφάπαξ εξόφλησης (με έκπτωση 20%), της εξόφλησης του 30% (με έκπτωση 10%), των 6 πρώτων μηνιαίων δόσεων ή της πρώτης εξαμηνιαίας δόσης, έως και τις 10 Αυγούστου 2016.
