Με αφορμή την πρόσφατη Παγκόσμια ημέρα του Περιβάλλοντος αλλά και την γενικότερη κινητοποίηση που σημειώνεται για την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας, τί θα έλεγες αν μάθαινες πώς υπάρχει ένα σπίτι με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση;
Με αφορμή την πρόσφατη Παγκόσμια ημέρα του Περιβάλλοντος αλλά και την γενικότερη κινητοποίηση που σημειώνεται για την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας, τί θα έλεγες αν μάθαινες πώς υπάρχει ένα σπίτι με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση; Ναι, το παθητικό σπίτι είναι πραγματικότητα! Ένα τέτοιο κτίριο χαρακτηρίζεται από μεγάλη θερμική άνεση σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, διατηρώντας σταθερή θερμοκρασία σε όλους τους χώρους του χωρίς υγρασία με πολύ χαμηλή έως μηδενική κατανάλωση.
Ιστορία
Αυτή τη κατασκευαστική αντίληψη επαναπροδιόρισε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο Γερμανός φυσικός Wolfgang Feist ο οποίος το 1991 κατασκεύασε στην πόλη του Darmstast της Γερμανίας το πρώτο σύγχρονο Παθητικό Σπίτι. Λίγο αργότερα, στην προσπάθεια του να αναπτύξει και να επικοινωνήσει στο ευρύ κοινό την ύπαρξη του συγκεκριμένου προτύπου κατασκευής, σύστησε το PasivHaus Institut, το οποίο έχει παραρτήματα σε πολλές χώρες του κόσμου και είναι ο επίσημος φορέας πιστοποίησης όλων των Παθητικών Κτιρίων διεθνώς.
Η έννοια του Παθητικού Σπιτιού
Το σπίτι σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης είναι μία ενεργειακά αποδοτική κατασκευή, που διασφαλίζει εξαιρετικές θερμικές συνθήκες και παράλληλα παρέχει άριστη ποιότητα εσωτερικού αέρα. Ταυτόχρονα εναρμονίζεται με τα διεθνή οικολογικά standards και είναι οικονομικά προσιτή. Το μοντέλο αυτό είναι ανατρεπτικό, γιατί ενώ κινείται στα πλαίσια της Πράσινης Δόμησης και της Εξοικονόμησης Ενέργειας και δεν ακολουθεί τις συνηθισμένες πρακτικές των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το Παθητικό Σπίτι στηρίζεται αποκλειστικά στην άριστη θερμομονωτική θωράκιση του εξωτερικού του κτιρίου και σε ένα προηγμένο σύστημα μηχανικού εξαερισμού. ‘Εχει ελάχιστη ως καθόλου ανάγκη τη χρήση πετρελαίου ή φυσικού αερίου.
Η φιλοσοφία του Παθητικού Σπιτιού βασίζεται στο ό,τι η απαιτούμενη θέρμανση ή ψύξη παράγεται μόνο από τον φρέσκο εισερχόμενο αέρα. Ο εισερχόμενος αέρα προψύχεται ή προθερμαίνεται χωρίς να χρειάζεται περισσότερος ανακυκλούμενος αέρας. Επειδή το κτίριο διαθέτει ένα πολύ ισχυρό θερμομονωτικό κέλυφος οι ανάγκες θέρμανσης ή ψύξης είναι ελάχιστες. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να καλυφθούν με συγκεκριμένες τεχνικές εργασίες, όπως η χρήση ενός ειδικού συστήματος εξαερισμού εξαιρετικής απόδοσης. Το σύστημα αυτό τοποθετείται κατάλληλα για να διοχετεύει συνέχεια φρέσκο αέρα στο εσωτερικό του κτιρίου, αυξάνοντας έτσι την ποιότητα του αέρα μέσα στο σπίτι.

Αποτελεσματικότητα
Περισσότερα από 20.000 Παθητικά Σπίτια έχουν κατασκευαστεί σε χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης και των Η.Π.Α.. Από οικονομικής άποψης, η κατασκευή ενός Παθητικού Σπιτιού δεν κρύβει εκπλήξεις αφού το επιπλέον κόστος φτάνει μόνο στο 5-10% του κόστους της αρχικής επένδυσης , αν λάβεις υπόψη ότι δε θα δαπανήσεις ένα υπέρογκο ποσό στην ¨υπερβολική¨ θερμομόνωση του εξωτερικού του κτιρίου και στο ειδικό σύστημα εξαερισμού, αλλά και ότι τελικά δε θα χρησιμοποιήσεις ένα ακριβό σύστημα ψύξης – θέρμανσης (air condition, λέβητες, καλοριφέρ κτλ). Και από την άλλη πλευρά, κάνεις σύντομα απόσβεση, αφού δε θα έχεις λειτουργικά κόστη θέρμανσης και ψύξης της κατοικίας σου.
Με βάση τις προηγούμενες επιλογές η κατασκευή που θα προκύψει, μπορεί να εξοικονομεί περισσότερη ενέργεια μέχρι και 90% σε σχέση με τα υπάρχοντα κτίρια της Κεντρικής Ευρώπης ή ακόμα και περισσότερο από 75% σε σχέση με μία συμβατική νέα κατασκευή. Σύμφωνα με το πρότυπο του Παθητικού Σπιτιού, η ετήσια απαιτούμενη κατανάλωση πετρελαίου είναι μικρότερη του 1,5lt /m2.
Για να προκύψει, όμως, ένα ενεργειακό ισοζύγιο εφαρμόζοντας την εν λόγω φιλοσοφία δόμησης, απαιτείται σοβαρή μελέτη και χρήση αξιόπιστων υπολογιστικών εργαλείων καθώς επίσης και η διαδικασία πιστοποίησης του κτιρίου και κατάταξης του στην κατηγορία των Παθητικών Σπιτιών.