Αργεί η ανάκαμψη της αγοράς προειδοποιούν οι εκτιμητές

Δύσβατη και γεμάτη δυσκολίες προβλέπεται η πορεία της αγοράς ακινήτων και φέτος, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ακόμα μεγαλύτερη πτώση έναντι του 2009. Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα των συμμετεχόντων στο πρόσφατο συνέδριο της Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής (ΕΛΙΕ), όπου έλαβαν μέρος πάνω από 200 σύνεδροι από τράπεζες, εκτιμητικά γραφεία και εταιρείες ακινήτων.

Σύμφωνα με τον κ. Μπάμπη Χαραλαμπόπουλο, πρόεδρο του ΕΛΙΕ και Ορκωτό Εκτιμητή, θα πρέπει να αναμένονται περαιτέρω διορθώσεις των τιμών των κατοικιών και όπως τόνισε χαρακτηριστικά «δύσκολοι καιροί». Αιτία είναι μια σειρά από παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην αγορά, καθώς η οικονομική κρίση μεταφράζεται σε περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες για τα νοικοκυριά, μείωση των δανείων από τις τράπεζες και ανεργία. Μοιραία, οι προοπτικές μόνο ρόδινες δεν προδιαγράφονται.

Περιγράφοντας τη σημερινή κατάσταση της αγοράς κατοικίας, ο κ. Χαραλαμπόπουλος ανέφερε ότι η συμπεριφορά των κατασκευαστών πολυκατοικιών, αναφορικά με τις τιμές που ζητούν, εξαρτάται από το κατά πόσο κινούνται με ίδια κεφάλαια ή με χρηματοδότηση, από την τιμή αγορά της γης ή το ποσοστό αντιπαροχής και λοιπούς παράγοντες, με αποτέλεσμα κάποιοι κατασκευαστές να διατίθενται να κάνουν εκπτώσεις υπό τις παρούσες συνθήκες και κάποιοι όχι. Πάντως, αρκετοί είναι εκείνοι που πραγματοποιούν προσφορές, ενώ συνήθως οι ζητούμενες τιμές είναι κατά 5% έως 15% υψηλότερες, από εκείνες στις οποίες τελικά γίνονται οι πράξεις αγοραπωλησίας. Ταυτόχρονα, ήδη το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια περαιτέρω πτώση των τιμών έως και 10% στις λεγόμενες φθηνές περιοχές (π.χ. Περιστέρι, Καλλιθέα, Μοσχάτο, Κερατσίνι κ.τ.λ.), ωστόσο αυτή η μείωση αποτελεί προϊόν διαπραγμάτευσης με τους πωλητές, ιδιώτες ή επαγγελματίες. Μεγαλύτερη υποχώρηση τιμών σημειώνεται επίσης και σε τμήματα του Λεκανοπεδίου, όπου υπάρχει μεγάλη προσφορά κατοικιών, όπως επιλεγμένα σημεία των βορείων και των νοτίων προαστίων. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση, αυτή η πτώση των τιμών απαιτεί σκληρές διαπραγματεύσεις, ιδίως αν πρόκειται για προϊόν επαγγελματία κατασκευαστή. Αντίστοιχα, η ζήτηση για την απόκτηση μεγάλων διαμερισμάτων, αλλά και μεζονέτες είναι σημαντικά μειωμένη, με αποτέλεσμα να αναμένεται περαιτέρω πτώση τιμών κατά περιοχές. Πάντως, όπως διαπιστώνουν οι ειδικοί της αγοράς, η «κρίση» έχει πλήξει περισσότερο τις περιοχές εκείνες που ήταν αναπτυσσόμενες (π.χ. Μεσόγεια) και στις οποίες είχαν σημειωθεί απότομες αυξήσεις τιμών στο πρόσφατο παρελθόν. Πέραν αυτών, οι αγοραστές «τιμωρούν» πλέον τα προβληματικά ακίνητα, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν, όταν ακόμα και κακής ποιότητας κατασκευές, ή με σχεδιαστικά ελαττώματα, έβρισκαν ιδιοκτήτη. Σήμερα, τέτοια ακίνητα απλώς «μένουν στο ράφι».

Στον αντίποδα, τα μικρής επιφάνειας διαμερίσματα που βρίσκονται σε παλιότερα κτίρια, πλην όμως έχουν κατασκευαστεί μετά το 1985, αποτελούν σήμερα μήλον της Εριδος για τους λιγοστούς ενδιαφερόμενους αγοραστές, τη στιγμή που η πλειοψηφία στρέφεται στη λύση της ενοικίασης έως ότου βελτιωθούν οι συνθήκες στην αγορά και κυρίως αντιστραφεί η αρνητική ψυχολογία που έχει εδραιωθεί στη συνείδηση του καταναλωτικού κοινού. Απόρροια των παραπάνω είναι να σημειώνεται κατακόρυφη πτώση των μεταβιβάσεων, καθώς αυτές τουλάχιστον που πραγματοποιήθηκαν μέσω λήψης στεγαστικού δανείου το 2009, δεν ξεπέρασαν τις 70.000, έναντι 120.000 το 2008, όταν σημειωτέον το τελευταίο τρίμηνο ήταν ήδη λίαν υποτονικό, ένεκα της εμφάνισης της οικονομικής ύφεσης σε διεθνές επίπεδο. Ασφαλώς, τα παραπάνω δεδομένα καθιστούν υψηλού ρίσκου την επιλογή ανέγερσης νέων οικοδομών, στοιχείο που έχει καταγραφεί και μέσω της πτώσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές από τις άδειες που εκδόθηκαν εντός του έτους, παραμένουν ανενεργές. Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίζει ο κ. Χαραλαμπόπουλος, οι ενδιαφερόμενοι είτε υποχρεώνονται σε στροφή 180 μοιρών, αναβάλλοντας προς το παρόν την απόκτηση κατοικίας, είτε εξετάζουν πολλές περιπτώσεις ακινήτων. Σύμφωνα με τον ίδιο, στο προσεχές μέλλον, παράγοντες, όπως η ποιότητα κατασκευής, η αντισεισμικότητα και η φιλικότητα του κτιρίου προς το περιβάλλον θα αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις αποφάσεις των αγοραστών.

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ